"ทฤษฎีเศรษฐกิจพอเพียง" อะไรคือความพอเพียงที่เป็นรูปธรรม

ในอนาคตอีก20กว่าปีข้างหน้า ถ้าประชากรของ2ประเทศนี้คือ จีนและอินเดียรวมกันกว่า 3,000 ล้านคนเข้าสู่ระบบตลาดโลก จะเกิดอะไรขึ้นและมีนัยต่อประเทศไทยอย่างไร?

คำตอบต่อคำถาม ที่จะต้องใช้วิสัยทัศน์ล่วงหน้าไปกว่า20ปีเช่นนี้ จำเป็นที่จะต้องมียุทธศาสตร์ระยะสั้นและระยะยาวที่ชัดเจนตั้งแต่วันนี้ แต่ทว่าสิ่งสำคัญที่สุดคือ จะรักษาสมดุลของผลประโยชน์ของคน2 Generation หรือคน2รุ่นอย่างไร ระหว่างคนรุ่นเราและรุ่นลูกในอนาคตเมื่อคำนึงถึงประเด็นที่ของทรัพยากรที่บริโภคในวันนี้(คนรุ่นเรา)และส่วนที่เหลือในอนาคต(ให้คนรุ่นลูก)

และประเด็นจะซับซ้อนเป็นทวีคูณ เมื่อขยายกรอบความคิดไปว่าคนชาตินั้น คนชาตินี้ กับทรัพยากรที่จำกัดของโลกทั้งในวันนี้และวันหน้า เพราะทรัพยากรจริงๆในวันนี้ไม่ได้หยุดนิ่งหรือเป็นสมบัติตายตัวของชาติใดชาติหนึ่ง ดังจะเห็นได้จากการไหลเวียนของคน(แรงงาน) เงินทุน(ทุน) โภคภัณฑ์(เหล็ก ทองคำ น้ำมัน สังกะสีฯลฯ) Software Computer และปัจจัยการผลิตอื่นๆ จนเราจินตนาการไม่ออกหรอกว่า มีสินค้าใดในโลกที่สร้างโดยทรัพยากรหรือปัจจัยการผลิตของประเทศใดประเทศหนึ่งตามลำพัง


ผมเองโดยส่วนตัวยังสงสัยว่า ถ้าประเทศไทยเลือกเส้นทางเศรษฐกิจพอเพียงจริง แต่ชาติอื่นไม่เลือก ผลข้างเคียงจะเป็นเช่นไร ต่อนัยยะระดับการลงทุน ระดับการจ้างงาน ระดับการออม ทรัพยากรในประเทศ และอื่นๆในประเทศไทย และที่สำคัญต่อสวัสดิการของคนส่วนใหญ่ในประเทศไทย มีใครบอกได้บ้างว่าผลได้โดยตรงของคนรุ่นนี้และคนรุ่นอนาคตที่เลือกเส้นทางเศรษฐกิจพอเพียง เขาจะได้ผลประโยชน์อะไรหรืออรรถประโยชน์อะไรเป็นรูปธรรมนอกจากความสงบทางจิตใจ (ถ้าเกิดขึ้นได้จริงๆ กับคนส่วนใหญ่ที่เลือกเส้นทางพอเพียง ผมเขียนย้ำว่าคนส่วนใหญ่กับผลลัพธ์ความสงบทางจิตใจเนื่องมาจากการบริโภคอย่างพอเพียง)


ส่วนตัวผมยังคิดว่าเป็นเรื่องง่าย ที่จะยกเอาหลักคำสอนศาสนาเป็นข้ออ้างหรือวิธีแก้ปัญหาต่อปากท้องทางเศรษฐกิจ ผมย้ำนะครับว่าปัญหาปากท้องทางเศรษฐกิจไม่ใช่ปัญหาทางจิตใจ เป็นเรื่องง่ายที่เราจะบอกให้ทุกคนเอาหลักธรรมไปใช้ และบอกว่าพอเสียทีในด้านการบริโภค แต่ในความเป็นจริงโลกมันได้ง่ายเช่นนั้น เพราะเอาแค่ในมิติเวลาช่วงปัจจุบัน ไม่ได้ไปคิดถึงคนในรุ่นอนาคต คนในสังคมไทยแบ่งเป็นหลายกลุ่มเช่น จนมาก จนที่สุด จนน้อย พอมี พอมีขึ้นมาอีกหน่อย รวย รวยมาก รวยที่สุด ซึ่งในแต่ละกลุ่มก็ครองสัดส่วนประชากรของประเทศไทยแตกต่างกันออกไป

เป็นเรื่องง่ายที่เราไปบอกประชากรส่วนใหญ่ของประเทศที่อยู่ในกลุ่มจนมากและจนที่สุดให้พอเสียทีกับการบริโภค และคงเป็นเรื่องง่ายเช่นกันที่เราบอกว่าการแก้ปัญหาสังคมง่ายนิดเดียว คือให้ทุกคน ละกิเลสให้หมด โลกเราไม่ง่ายเช่นนั้นหรอก

ผมเองโดยส่วนตัว ยังอยากให้มีการพัฒนาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงให้มีมาตรการเป็นรูปธรรมอาทิเช่น ในเชิงภาษีเพื่อลดการบริโภค และมีนโยบายในเชิงสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาอย่างยั่งยืนให้สอดคล้องกับระดับการพัฒนาอุตสาหกรรมและภาคบริการของประเทศผ่านเครื่องมือนโยบายทั้งที่มีอยู่เดิมและสามารถที่จะพัฒนาขึ้นมาใหม่


เพราะ ณ วันนี้ ยังไม่มีนักคิดไทยคนใด หามาตรการรูปธรรมที่สอดคล้องกับประเทศไทยที่เป็นประเทศอุตสาหกรรมเลย เท่าที่เห็นมีแต่ความคิดของประเวศ วะสี ที่จะถอยหลังประเทศไทยไปสู่ยุคเกษตรกรรมธรรมชาติ แบบ Organic Agriculture หรือเกษตรอินทรีย์ ไม่มีเครื่องจักร ไม่มีเทคโนโลยี ไม่มีคอมพิวเตอร์ ไม่มีสารเคมี ไม่มีไฟฟ้า ไม่มีน้ำประปา รวมทั้ง โรงพยาบาล ยารักษาโรคและถนนตลอดจนทั้งโรงเรียน ผมสงสัยว่าจำเป็นด้วยหรือที่เลือกเส้นทางพอเพียงจะต้องถอยหลังคนเลือกเส้นทางดังกล่าวไปสู่ยุคก่อนประวัติศาสตร์


และจริงๆแล้วถ้าจะสร้างภาคเศรษฐกิจพอเพียงขึ้นมาในประเทศไทย สักส่วนหนึ่ง อะไรคือความพอเพียงที่เป็นรูปธรรม

ถ้าจะพอเพียงแบบพึ่งตนเองได้ในทางอุตสาหกรรม ต้องเลือกอุตสาหกรรมสำคัญที่จำเป็นต่อชาติ และจะต้องลงทุนขนาดหนักผลาญทรัพยากรในวันนี้มหาศาล เพื่อการพึ่งตนเองได้ทางอุตสาหกรรมของคนในอนาคต ซึ่งถ้านำปัจจัยจีนและอินเดียมาคิดด้วย คำถามคือมีทรัพยากรในโลกที่จัดหาในราคาถูกหรือมีทรัพยากรเพียงพอหรือไม่ในวันข้างหน้า

ถ้าพอเพียงแบบเกษตรกรรมจะทำอย่างไรต่อการวิจัยไบโอเทคโนโลยีที่เน้นการตัดแต่งพันธุกรรม (GMO) หรือจะเลือกเส้นทางพอเพียงทางการเกษตรด้วยการผลิตแบบการเกษตรแบบธรรมชาติ ไม่พึ่งสารเคมี พึ่งพาดิน น้ำ ฝน เยี่ยง100กว่าปีก่อนหน้านั้น และจริงๆถ้าเลือกการผลิตแบบธรรมชาติไม่พึ่งสารเคมี ประเทศไทยมีอาหารเพียงพอสำหรับการบริโภคของคนในชาติหรือ

และถ้าเลือกพอเพียง ทั้งอุตสาหกรรมและเกษตรกรรม อะไรคือรูปธรรม ที่โยงไปยังปัญหาปากท้องจริงๆได้ ทั้งในวันนี้และอนาคต

และถ้าเลือกพอเพียงทางจิตใจ อะไรคือรูปธรรม ทั้งในเชิงเครื่องมือและผลลัพธ์ ที่โยงไปยังปัญหาปากท้องจริงๆได้ ทั้งในวันนี้และอนาคต

ผมฝากให้ผู้เชี่ยวชาญทางทฤษฎีเศรษฐกิจพอเพียง ช่วยพัฒนาทฤษฎีให้เป็นรูปธรรมด้วยเพื่อให้เป็นทางออก ไม่เฉพาะของคนไทยแต่ทั้งโลกในเชิงรูปธรรมครับ


ปริเยศ (Pariyed)


ที่มา : 'เศรษฐกิจพอเพียง' จะสู้ 'ทุนนิยม' ได้ไง